Harenda 2022

Poplenerowa wystawa malarstwa studentek i studentów II roku Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP im. J. Matejki w Krakowie.

Galeria Wydziału KiRDS Cztery Ściany
Wernisaż: 14 listopada 2022 o godzinie 19.00
Czas trwania: 15.11.2022-3.12.2022

Lekcja żywego języka

Bez wątpliwości język malarski, którego używają młode osoby przebywając niecałe siedem dni na Harendzie, jest językiem żywym. I w malarstwie bowiem, na podobieństwo temu, co dosłownie nazywamy mową, mamy języki żywe i martwe. Pomimo, że także dzisiaj możemy odebrać lekcję martwego języka1 i uzyskać dostęp (a może tylko pozór dostępu) do możliwości przedstawiania świata przynależnej dawnemu malarstwu, to tutaj interesuje nas właśnie język żywy. Młodość malarek i malarzy jest jego gwarantem.

Ile te obrazy potrafią zatrzymać w sobie spostrzeżeń, bo język malarski sprostał temu zadaniu? Niektóre zjawiska są wciąż uchwytne środkami osiągalnymi dla nas współcześnie. Innym – może większości – pracując pędzlem i farbami nie potrafimy uczynić wizerunków. Wbrew pozorom stwierdzenia takiego nie umieszczam w rejestrze „straty” a jedynie „zmiany”. Szczególnie, że o ile malowidłom wiele może umykać, to nie mam poczucia, by nasza wrażliwość doświadczając zjawisk, cokolwiek utraciła. A co tymczasowo jest niewypowiadane, może przecież czekać, aż będą dostępne odpowiednie słowa lub znaleźć obejście problemu i ukazać się pod pozorem czegoś innego.

Skoro mniej z wizualnej strony świata reprezentujemy na polach obrazów – a sama powierzchnia dostępna malującym pozostaje nadal ta sama – to obok zapisanego pozostaje dużo wolnego miejsca. Cieszę się, że współcześnie – jest tak z powodu sytuacji, w jakiej znajduje się teraz malarstwo – owym wakatom nie zagrażają formalizmy. Nie tak dawno temu, bo trochę ponad wiek, na przestrzeń opuszczoną przez wiele aspektów wizualnego świata czekały tzw. kierunki w sztuce, które zapełniały obrazy cechami przynależności do kubizmu, konstruktywizmu, formizmu czy nawet unizmu. Obecnie napór ten znacznie zmalał, prawie zaniknął, stało się tak pewnie z powodu niegdysiejszego urodzaju izmów. Zdziczałym obszarom naszych obrazów już mniej zagraża „gospodarka planowa” rozpędzonej historii sztuki.

Na nieuprawianych polach rosną tylko te rośliny i drzewa, które tego pragną. W ten sposób mogą powstać piękne miejsca.

Szymon Wojtanowski

1Lekcja martwego języka to tytuł powieści Andrzeja Kuśniewicza oraz filmu, który wyreżyserował na podstawie tej książki Janusz Majewski w 1979 roku.