Wystawa 2022: Pracownia Przenoszenia i Rozwarstwiania Malowideł Ściennych

Poniższy wpis jest częścią Wystawy Końcoworocznej 2022 on-line – prezentacji działań poszczególnych pracowni i zakładów Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP im. Jana Matejki w Krakowie w roku akademickim 2021/2022.

Strona główna Wystawy dostępna jest pod następującym adresem: Wystawa Końcoworoczna 2022.
Wystawę śledzić można także na facebooku oraz instagramie pod hashtagiem #wystawawkirds2022.

Katedra Konserwacji i Restauracji Malowideł Ściennych
Pracownia Przenoszenia i Rozwarstwiania Malowideł Ściennych

kierowniczka pracowni: dr Dorota Białek-Kostecka
dr Marcin Błaszczyk, mgr Karolina Molga, mgr Oskar Hanusek

W roku akademickim 2021/22 Pracownia Przenoszenia i Rozwarstwiania Malowideł Ściennych prowadziła wykłady oraz ćwiczenia dla studentów IV roku specjalizacji konserwacja malarstwa. W Pracowni realizowane są również prace magisterskie.

Przeniesienie malowidła ściennego polega na oddzieleniu go od ściany i osadzeniu na nowym podłożu. Ta prosta, jak się wydaje, definicja, kryje w sobie niezwykle skompli­kowany zabieg konserwatorski, którego powodzenie uzależnione jest od bardzo wielu czynników. Jest to również zabieg, który wykonujemy, kiedy wszystkie inne sposoby ratowania malowidła ściennego in situ zawodzą.

Studenci IV roku specjalizacji konserwacja malarstwa w I semestrze wykonywali zada­nie, którego celem było poznanie podstaw procesu przenoszenia malowideł ściennych metodami strappo i stacco. Prace przeprowadzano na malowidłach ćwiczeniowych, dzięki czemu studenci mogli testować różne zestawy materiałów oraz poznać czynniki wpływające zarówno pozytywnie, jak i negatywnie na przebieg prac konserwatorskich.

Ratunkowe zdejmowanie mozaiki Stanisława Jakubczyka z lat 80. w Górkach k. Garwolina w czerwu 2021 r., w ramach zajęć dydaktycznych PPiRMŚ WKiRDS ASP w Krakowie, fot. dr Dorota-Białek-Kostecka

W semestrze letnim studenci rozpoczęli prace przy oryginalnym obiekcie – współcze­snej mozaice szklanej autorstwa Stanisława Jakubczyka. Zadanie to było kontynuacją „akcji ratunkowej” przeprowadzonej w czerwcu 2021 w ramach zajęć terenowych, kie­dy to ze ścian prezbiterium Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej w Górkach koło Garwolina zostały zdjęte fragmenty mozaiki z przedstawieniami Matki Bożej Szkaplerznej, św. Szymona oraz Michała Archanioła.

W roku 2022 studenci opracowywali fragment przedstawiający św. Szymona. Ćwicze­nia stały się okazją do zgłębienia wiedzy na temat techniki i technologii mozaiki szkla­nej oraz zdobycia nowych umiejętności konserwatorskich, koniecznych przy powsta­waniu transferu obiektu wykonanego w nietypowej technice.

Konsultacje merytoryczne z dr Pawłem Karaszkiewiczem przy mozaice Stanisława Jakubczyka (ok. 1984 r.), zdjętej ratunkowo w czerwcu 2021 r. ze ściany w Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Górkach k. Garwolina, fot. mgr Oskar Hanusek

Za wsparcie merytoryczne i sprzętowe jesteśmy niezwykle wdzięczni dr Edycie Bernady z Pracowni Witrażu i Szkła na naszym Wydziale oraz dr Pawłowi Karaszkiewiczowi.

W wyniku ćwiczeń powstał transfer fragmentu mozaiki, gotowy do zamontowania na ścianie. Wykonano również projekty i wizualizacje sposobu ekspozycji przedsta­wienia z Matką Boska Szkaplerzną i św. Szymonem. Przeprowadzono też badania iden­tyfikacyjne, mające na celu uszczegółowienie informacji na temat techniki i technologii obiektu.

W ćwiczeniach udział wzięli: Anna Błądek, Ignacy Dziurawiec, Kinga Krawczyk, Stanisław Łuczak, Justyna Machnik, Oliwia Małuch, Sylwia Mółka, Adam Radzisz, Anna Skokan, Franciszek Szpila i Aleksander Zieliński.

Ratunkowe zdejmowanie mozaiki Stanisława Jakubczyka z lat 80. w Górkach k. Garwolina w czerwu 2021 r., w ramach zajęć dydaktycznych PPiRMŚ WKiRDS ASP w Krakowie, fot. dr Dorota-Białek-Kostecka
Testy uzupełniania warstwy barwnej na odwrociu mozaiki Stanisława Jakubczyka (ok. 1984 r.), zdjętej ratunkowo w czerwcu 2021 r. ze ściany w Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Górkach k. Garwolina, fot. mgr Oskar Hanusek
Ratunkowe zdejmowanie mozaiki Stanisława Jakubczyka z lat 80. w Górkach k. Garwolina w czerwu 2021 r., w ramach zajęć dydaktycznych PPiRMŚ WKiRDS ASP w Krakowie, fot. dr Dorota-Białek-Kostecka
Opracowywanie odwrocia mozaiki Stanisława Jakubczyka (ok. 1984 r.), zdjętej ratunkowo w czerwcu 2021 r. ze ściany w Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Górkach k. Garwolina, fot. Anna Błądek
Uzupełnianie warstwy barwnej na odwrociu mozaiki Stanisława Jakubczyka (ok. 1984 r.), zdjętej ratunkowo w czerwcu 2021 r. ze ściany w Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Górkach k. Garwolina, fot. Anna Błądek
Usuwanie licowania z mozaiki Stanisława Jakubczyka (ok. 1984 r.), zdjętej ratunkowo w czerwcu 2021 r. ze ściany w Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Górkach k. Garwolina, fot. mgr Oskar Hanusek
Uzupełnianie ubytków w osadzonej na nowym podłożu mozaice Stanisława Jakubczyka (ok. 1984 r.), zdjętej ratunkowo w czerwcu 2021 r. ze ściany w Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Górkach k. Garwolina, fot. mgr Oskar Hanusek
Przygotowania do osadzenia na nowym podłożu mozaiki Stanisława Jakubczyka (ok. 1984 r.), zdjętej ratunkowo w czerwcu 2021 r. ze ściany w Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Górkach k. Garwolina, fot. mgr Oskar Hanusek